Ung thư phổi là một trong những bệnh lý ung thư gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới, và đứng thứ hai tại Việt Nam. Tuy nhiên, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm – đặc biệt là ung thư phổi giai đoạn 1 (UTP GĐ1) – cơ hội chữa khỏi và tỷ lệ sống còn của bệnh nhân là vô cùng khả quan.
Bài viết này được thiết kế dành riêng cho những người đang phải đối mặt với căn bệnh này, người thân của họ, hoặc những ai đang quan tâm đến việc tầm soát ung thư phổi để phòng ngừa. Chúng tôi sẽ cung cấp thông tin chi tiết, từ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, đến các phương pháp điều trị hiện đại, giúp bạn có cái nhìn rõ ràng và tích cực hơn về hành trình chiến đấu với bệnh tật.
Ung thư phổi giai đoạn 1 là gì?
Ung thư phổi giai đoạn 1 (UTP GĐ1), còn gọi là giai đoạn sớm, được xác định khi khối u ác tính còn khu trú trong phổi. Ở giai đoạn này, khối u có kích thước nhỏ, chưa xâm lấn các cấu trúc lân cận xung quanh, và quan trọng nhất là chưa di căn xa đến các cơ quan khác trong cơ thể (M0) hoặc các hạch bạch huyết (N0).
Ung thư phổi được chia thành hai nhóm chính: ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC, chiếm khoảng 85% các trường hợp) và ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC). Trong hệ thống phân loại NSCLC, giai đoạn 1 còn được chia nhỏ hơn để phục vụ cho công tác xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả:
- Giai đoạn 1A: Khối u có kích thước dưới 2 cm.
- Giai đoạn 1B: Khối u có kích thước từ 2 cm đến 3 cm.
Chỉ có khoảng 12-15% trường hợp ung thư phổi không tế bào nhỏ được phát hiện ở giai đoạn I.
Nguyên nhân và dấu hiệu cần lưu ý
1. Các yếu tố nguy cơ và nguyên nhân gây ung thư phổi
Việc nhận biết các yếu tố nguy cơ giúp chúng ta chủ động hơn trong việc phòng ngừa và tầm soát bệnh:
- Khói thuốc lá: Hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra ung thư phổi, bao gồm cả việc hút thuốc trực tiếp và tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động (khói thuốc lá môi trường). Ngay cả thuốc lá điện tử và các sản phẩm thay thế, dù được quảng cáo là an toàn hơn, vẫn chứa chất gây hại và có thể tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Môi trường ô nhiễm và độc hại: Các chất ô nhiễm như bụi mịn, khói xe, khí thải công nghiệp, và hóa chất công nghiệp có thể gây tổn thương mô phổi.
- Tiếp xúc với chất độc hại: Các chất như radon (chất gây ung thư tự nhiên), amiăng, asbest, khói hàn, niken và crôm cũng là nguyên nhân gây tổn thương phổi và tăng nguy cơ ung thư.
- Yếu tố di truyền: Tiền sử gia đình có thành viên mắc ung thư phổi cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
2. Dấu hiệu ung thư phổi giai đoạn 1 thường bị bỏ qua
Ở giai đoạn 1, khối u còn nhỏ, chưa làm tổn thương hoặc ảnh hưởng nhiều đến chức năng hô hấp, do đó các triệu chứng thường rất mờ nhạt, diễn biến thầm lặng. Nhiều bệnh nhân không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cho đến khi bệnh được phát hiện tình cờ qua thăm khám các bệnh lý khác.
Các triệu chứng nhẹ nhàng này dễ bị nhầm lẫn với bệnh cảm cúm hoặc bệnh đường hô hấp thông thường, khiến người bệnh thường chủ quan và bỏ lỡ thời điểm vàng để điều trị.
Các dấu hiệu cảnh báo bao gồm:
- Ho kéo dài, dai dẳng: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, được ghi nhận ở khoảng 50% bệnh nhân. Cơn ho có thể là ho khan hoặc ho đờm, kéo dài nhiều tuần và không cải thiện bằng thuốc ho thông thường.
- Khó thở, hụt hơi: Cảm giác hụt hơi, khó thở hoặc thở khò khè, đặc biệt khi thực hiện các hoạt động thường ngày như leo cầu thang.
- Đau ngực: Cảm giác đau ngực thường xuyên hoặc nặng nề, có thể lan ra vùng cổ, vai và tay, hoặc đau khi hít thở sâu.
- Mệt mỏi, sụt cân: Mệt mỏi, chán ăn, và sụt cân không rõ nguyên nhân, kèm theo giảm sức khỏe tổng quát.
- Thay đổi giọng nói: Khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói do ung thư ảnh hưởng đến dây thanh quản.
- Ho ra máu: Khạc ra máu có màu đỏ bầm hoặc đỏ tươi.
Tầm soát, chẩn đoán và điều trị hiệu quả
1. Tầm soát ung thư phổi để phát hiện sớm
Việc tầm soát là yếu tố then chốt để phát hiện bệnh ở giai đoạn 1
Đối tượng cần tầm soát: Người thuộc nhóm nguy cơ cao như người trên 50 tuổi, người hút thuốc lá nhiều (hút 20 gói/năm), người làm việc trong môi trường độc hại, và người có tiền sử gia đình mắc ung thư phổi nên chủ động khám tầm soát sức khỏe định kỳ ngay cả khi chưa có bất kỳ dấu hiệu nào.
2. Các phương pháp chẩn đoán tiên tiến
Để đưa ra câu trả lời tích cực cho việc ung thư phổi giai đoạn 1 có chữa được không, chẩn đoán chính xác là yếu tố then chốt:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ kiểm tra chức năng hô hấp và thu thập tiền sử bệnh.
- Xét nghiệm hình ảnh: Các công cụ phổ biến bao gồm chụp X-quang ngực và chụp cắt lớp vi tính (CT scan). Kỹ thuật CT scan hiện đại (như máy có khả năng tái tạo 768 lát cắt) có thể phát hiện những tổn thương nhỏ nhất, chỉ từ 2-3mm. Ngoài ra, MRI và PET-CT cũng có thể được sử dụng để đánh giá giai đoạn bệnh.
- Sinh thiết: Đây là “tiêu chuẩn vàng” để xác định ung thư phổi. Bác sĩ sẽ lấy mẫu mô từ khối u hoặc hạch để kiểm tra dưới kính hiển vi (giải phẫu bệnh).
- Xét nghiệm chuyên sâu: Xét nghiệm máu, xét nghiệm chức năng hô hấp, và đặc biệt là xét nghiệm đột biến gen (từ mẫu mô hoặc mẫu máu) được thực hiện để đánh giá toàn diện thể trạng và cân nhắc việc sử dụng liệu pháp hỗ trợ nhắm trúng đích hoặc miễn dịch sau phẫu thuật.
3. Phương pháp điều trị đa mô thức
Mục tiêu điều trị ung thư phổi giai đoạn 1 là loại bỏ hoàn toàn khối u và giảm thiểu nguy cơ tái phát. Hiện nay, các hướng dẫn y khoa đều nhấn mạnh vai trò của việc phối hợp nhiều phương pháp điều trị (điều trị đa mô thức), tùy thuộc vào từng trường hợp bệnh nhân cụ thể.
Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp điều trị chủ yếu và nền tảng cho UTP giai đoạn đầu.
• Kỹ thuật: Phẫu thuật nhằm loại bỏ hoàn toàn khối u cùng với các tế bào ung thư xung quanh. Các phương pháp bao gồm cắt hình chêm, hoặc cắt thùy phổi chứa u kèm nạo hạch vùng.
• Phục hồi nhanh: Phẫu thuật nội soi lồng ngực có hỗ trợ video (VATS) đang được ưu tiên hơn mổ hở truyền thống nhờ các ưu điểm như đường rạch da nhỏ, ít đau, thời gian nằm viện và phục hồi sau mổ nhanh hơn.
Xạ trị
Xạ trị thường được cân nhắc trong các trường hợp bệnh nhân không đủ sức khỏe để tiến hành phẫu thuật.
• Xạ trị Định vị Thân (SBRT): Đây là phương pháp tiên tiến, sử dụng liều phóng xạ cao để nhắm mục tiêu chính xác vào khối u, tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả mà ít gây tổn thương cho các mô lành xung quanh. SBRT đặc biệt hữu ích khi khối u chưa lan ra ngoài phổi.
Hóa trị
Hóa trị là liệu pháp điều trị toàn thân, có vai trò hỗ trợ sau phẫu thuật hoặc xạ trị, nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư tiềm ẩn còn sót lại.
• Vai trò: Giảm nguy cơ tái phát và cải thiện tiên lượng sống còn. Các phác đồ hóa trị phổ biến thường kết hợp nhóm Platinum (như Cisplatin, Carboplatin) với các thuốc khác.
• Điều trị tân hỗ trợ: Gần đây, hóa trị có thể được kết hợp với liệu pháp miễn dịch trước phẫu thuật (tân hỗ trợ), đặc biệt cho các khối u ~4cm hoặc có di căn hạch.
Liệu pháp Nhắm Trúng Đích và Liệu pháp Miễn Dịch
Những tiến bộ y học này đã thắp sáng lên hy vọng mới, ngay cả ở giai đoạn sớm:
• Liệu pháp Nhắm Trúng Đích: Hiện nay, các thuốc như Osimertinib (Tagrisso) có thể được áp dụng trong điều trị hỗ trợ sau phẫu thuật, giúp cải thiện thời gian sống còn nếu bệnh nhân có đột biến gen phù hợp.
• Liệu pháp Miễn Dịch: Được xem là kỷ nguyên mới trong điều trị ung thư. Việc sử dụng các thuốc như Atezolizumab (Tecentriq) hoặc Pembrolizumab (Keytruda) duy trì sau hóa trị hỗ trợ đã cho thấy hiệu quả cao trong việc cải thiện tiên lượng sống cho bệnh nhân có đột biến gen phù hợp.
Tiên lượng sống và lời khuyên từ chuyên gia
1. Ung thư phổi giai đoạn 1 có chữa được không?
Câu trả lời là CÓ. Phát hiện ở thời kỳ sớm mang lại lợi ích lớn cho quá trình điều trị.
Tỷ lệ sống: Tỷ lệ sống trên 5 năm đối với bệnh nhân được điều trị ở giai đoạn 1 thường dao động từ 70% đến 90%. Đối với ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn I, tỷ lệ này có thể đạt tới 92%.
Tuy nhiên, khả năng chữa trị thành công còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như: loại tế bào ung thư, thể trạng chung của bệnh nhân, đáp ứng với điều trị, và đặc biệt là việc tuân thủ phác đồ điều trị.
2. Lời khuyên cho người bệnh và thân nhân
Bác sĩ chuyên môn khuyến cáo rằng, để việc điều trị đạt hiệu quả cao nhất, bệnh nhân cần duy trì tinh thần lạc quan và thực hiện lối sống lành mạnh.
Đối với cả bệnh nhân và người khỏe mạnh, việc cai thuốc lá ngay lập tức là điều cần thiết để hạn chế nguy cơ ung thư phổi và các bệnh lý khác.
Nếu bạn hoặc người thân thuộc nhóm nguy cơ cao (trên 50 tuổi, hút thuốc lá nhiều), hãy chủ động tìm kiếm sự chăm sóc y tế và thực hiện khám tầm soát ung thư phổi.
Đừng ngần ngại tìm kiếm sự chuyên nghiệp
Việc lựa chọn cơ sở y tế chuyên khoa uy tín, có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại là bước đi quan trọng đầu tiên trên hành trình điều trị ung thư phổi.
Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ đáng tin cậy để tầm soát, chẩn đoán chính xác hoặc xây dựng phác đồ điều trị ung thư phổi cá thể hóa, hãy liên hệ ngay với chúng tôi.
Phòng khám Ung Bướu Sài Gòn
Ung thư phổi giai đoạn 1 mang lại hy vọng sống rất cao khi được can thiệp kịp thời. Hãy hành động ngay hôm nay! Đừng để các triệu chứng mơ hồ cản trở cơ hội điều trị vàng của bạn.
Để được tư vấn chuyên sâu về tầm soát nguy cơ và phác đồ điều trị ung thư phổi giai đoạn đầu, quý khách vui lòng liên hệ với Phòng khám Ung Bướu Sài Gòn để đội ngũ chuyên gia hàng đầu hỗ trợ bạn.
Comments are closed